04 kwietnia 2024 20:10 | Aktualności

02.04 Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Autyzm nie jest chorobą, ale zaburzeniem rozwoju to znaczy, że cała ścieżka rozwoju osoby autystycznej jest inna od standardowej. Mówiąc innymi słowami: autyzm oznacza, że mózg pracuje w niestandardowy sposób.

Autyzm rozumiemy jako spektrum. Oznacza to, że autyzm jest trochę inny dla każdej osoby. Osoby z diagnozami ze spektrum autyzmu mają bardzo różne nasilenie zachowań i cech wynikających z autyzmu.

To zaburzenie diagnozowane jest na podstawie zachowań i cech występujących w 3 obszarach

1.Interakcje społeczne- osoby z autyzmem mają trudność w rozumieniu zachowania innych ludzi, często trudno jest im zrozumieć jak inne osoby się czują i co mają na myśli. Wyzwaniem jest dla nich nawiązywanie przyjaźni i dogadywanie się w codziennych sytuacjach. Osoby w spektrum autyzmu mogą mieć trudności w rozumieniu gestów i odczytywaniu mimiki twarzy.

2. Komunikacja-  część osób z autyzmem nie mówi, ale używa innych form komunikacji np. wskazywanie obrazków w książkach do komunikacji lub pisanie. Osoby, które świetnie posługują się mową wysławiają się w sposób, który może wydawać się nietypowy lub usztywniony. Czasami osoby w spektrum autyzmu powtarzają te same słowa lub wyrażenia

3. Powtarzalne, stereotypowe zachowania-  osoby z autyzmem często silnie przywiązują się do wzorców lub rutyn np. chodzenie zawsze tą samą drogą, układanie zabawek na półce, zawsze w tej samej kolejności. Nie lubią zmian a nieoczekiwane wydarzenia bywają dla nich bardzo stresujące. Często też bardzo silnie angażują się w zainteresowanie jednym albo kilkoma tematami np.  samochody określonej marki, liczby.

Zmysły, które są zbyt wrażliwe lub za mało wrażliwe
Autyzm bardzo często łączy się z nietypowym odbieraniem świata za pomocą zmysłów. Osoby w spektrum autyzmu mogą odczuwać zwykłe bodźce jako mało intensywne (nie czuje uścisku dłoni) albo zbyt intensywne (uścisk dłoni czuje tak silnie jak poparzenie).

Problemy z nadwrażliwymi zmysłami albo zbyt małym odczuwaniem przez zmysły mogą być bardzo dotkliwe. Część dorosłych osób z autyzmem mówi np. o tym, że kiedy patrzą drugiej osobie w oczy, to jest to dla nich przykre doświadczenie dyskomfortu lub nawet bólu. Niektórzy przebywając w tłocznym pomieszczeniu pełnym głośnych dźwięków opisują uczucie paniki i przeładowania bodźcami.

Zdarza się, że osoby, które nie mają widocznych problemów z poruszaniem się i fizycznie z ich rękoma i nogami wszystko jest w porządku, mogą mieć problemy z wykonywaniem zwykłych ruchów tj. trzymanie długopisu, przeskoczenie przez skakankę. Mogą odczuwać swoje ciało jakby nie mieli nad nim pełnej kontroli. Takie trudności występują o osób, które mają silne natężenie objawów autyzmu.

Znane osoby z autyzmem lub zespołem Aspergera to m.in.:

• Wolfgang Amadeusz Mozart,- muzyk, kompozytor, pianista
• Albert Einstein, fizyk, naukowiec, filozof
• Alfred Hitchcock, reżyser filmowy, scenarzysta, producent
• Isaac Newton, fizyk, astronom, ,matematyk
• Lionel Messi, argentyński piłkarz

Jak możemy ułatwić codzienne życie osobie ze spektrum autyzmu?

Zadając proste i konkretne pytania, bez metafor i przysłów, zachowując spokój i opanowanie, ograniczając lub eliminując denerwujące bodźce, nie wymagając w komunikacji z obcym autystą kontaktu wzrokowego, nie udzielając rad opiekunom w momencie trudnej sytuacji. Twórzmy przestrzenie publiczne przyjazne dla osób ze spektrum autyzmu, ułatwiajmy im funkcjonowanie w codziennym życiu. Osoby ze spektrum autyzmu po prostu są wśród nas, często nawet nie zauważamy ich obecności. Są różni, tak samo jak różnią się od siebie osoby neurotypowe. Zrozummy i akceptujmy różne zachowania, a będzie nam razem lepiej się żyło.